W dniach 10-11 marca 2018 roku odbyła się kolejna konferencja Wojewódzkiej Rady Towarzystw Regionalnych w Lublinie pt. „Dzieci Zamojszczyzny – zbrodnia, o której nie wolno człowiekowi zapomnieć”. Drugim głównym organizatorem spotkania był Wojewódzki Ośrodek Kultury w Lublinie, współorganizatorami byli Zamojskie Towarzystwo RENESANS i Muzeum Zamojskie, a partnerem wydarzenia - Urząd Miasta Zamość.
Konferencja rozpoczęła się ceremonią upamiętnienia ofiar wysiedleń, zostały złożone wieńce pod Pomnikiem Ofiar Obozu Przejściowego przez delegacje WOK, WRTR, poszczególnych towarzystw regionalnych, władz samorządowych. Przy Pomniku wartę honorową sprawowali żołnierze z 3. Zamojskiego Batalionu Zmechanizowanego i harcerze ZHP z Hufca Zamość im. Dzieci Zamojszczyzny, obecne były poczty sztandarowe zamojskich szkół i placówek oświatowych.
Następnie, obrady konferencji miały już miejsce w Zamojskim Ratuszu w Sali Consulatus. Po odśpiewaniu hymnu, zgromadzonych przywitał pan prof. Sławomir Partycki – przewodniczący WRTR. Głos zabrał również pan dr Artur Sępoch – dyrektor WOK, pan Andrzej Wnuk – prezydent Zamościa, pan Arkadiusz Bratkowski – Członek Zarządu Województwa Lubelskiego, pan Stanisław Gogacz – senator, pani Elżbieta Gnyp – prezes Zamojskiego Towarzystwa RENESANS, pani Bożena Konikowska – wiceprzewodnicząca Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczpospolitej Polskiej, pan Stanisław Grześko z Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Po oficjalnym przywitaniu uczestników konferencji odbyło się spotkanie z Dziećmi Zamojszczyzny, które poprowadził pan dr Artur Sępoch. Swoimi wspomnieniami podzielili się świadkowie tamtych wydarzeń, m.in.: pani Janina Zielińska, ks. Władysław Kowalik, pan Julian Grudzień z Polskiego Związku byłych Więźniów Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, członkowie Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny Ziemi Biłgorajskiej, pani Krystyna Flont z Opola Lubelskiego, pan Henryk Kozar, pan Mieczysław Nowogrodzki, pani Maria Popek, pan Emil Nogas, pani Wiesława Ochniowska. To spotkanie było bardzo emocjonalne i należy nadmienić, że w pełni podkreśliło znaczenie i konieczność organizowania konferencji o takiej tematyce.
Po spotkaniu z Dziećmi Zamojszczyzny rozpoczęła się część naukowa konferencji. Swoje wystąpienia mieli: pani dr Beata Kozaczyńska z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach – „Dokupię jeszcze dwie łyżki wody! Wywożenie dzieci z obozu przejściowego w Zamościu (UWZ-Lager Zamosc) do dystryktu warszawskiego i ich losy (1942-1945), pan prof. Waldemar Kozyra z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej – „Niemiecka administracja okupacyjna w Polsce w latach 1939-1945”, ks. dr hab. Czesław Galek – „Dzieci w niemieckich obozach przejściowych w Zwierzyńcu i Zamościu” oraz pan dr Janusz Kłapeć – „Przerwane dzieciństwo. Losy dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny w latach 1942-1943”. W czasie przerwy pomiędzy referatami odbyło się otwarcie wystawy „Ocalone z transportów Dzieci Zamojszczyzny”, której autorem i kuratorem jest pani dr Beata Kozaczyńska.
Drugi dzień konferencji został rozpoczęty mszą świętą w Katedrze Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła. Po wyjściu z kościoła odbyła się krótka wycieczka po najważniejszych zabytkach Zamościa i odwiedziny w Muzeum Zamojskim. Po powrocie do Sali Consulatus pani Elżbieta Gnyp zaprezentowała działalności Zamojskiego Towarzystwa RENESANS, a z okazji ich 25-lecia pan dr Artur Sępoch wraz z panią Haliną Stępniak i panem Waldemarem Grytą (przedstawiciele Zarządu WRTR) wręczyli pani prezes dyplomy z gratulacjami z okazji jubileuszu i podziękowanie za pomoc przy organizacji konferencji. Na zakończenie konferencji został wyemitowany film dokumentalny pt. „Róża i Jan”.
Konferencja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem – należy nadmienić, że wzięło w niej udział ponad 120 osób. Było to wydarzenie, które przybliżyło nam historię Dzieci Zamojszczyzny i na pewno długo pozostanie w naszej pamięci.